ดานิทา ผาใต้(ปอย)

                                                                                  12                            หมู่บ้านที่ถูกลืม กาลเวลาที่ผ่านมานานแสนนานมีหลายๆ สิ่งหลายๆ อย่างที่เปลี่ยนไป แต่หมู่บ้านของฉันยังเหมือนเดิมไม่เคยเปลี่ยนแปลง ยังคงเป็นหมู่บ้านที่อยู่ในถิ่นทุรกันดานที่ห่างไกลความเจริญแทบยังขาดการพัฒนา ไม่ก้าวหน้าเหมือนยังหมู่บ้านอื่นๆ เขา   “ เปะวีนไฮแปะเตอเจริญคือวีนอะไรเฮอะ ” (แม่หมู่บ้านเราทำไมไม่เจริญเหมือนหมู่บ้านเขาจ๊ะแม่) “ กะวีนไฮเอิดกรีโก๊ะอะกอน อะไรเลยเตอซ๊อนหมิดกับวีนกึยๆแบบไฮ ” (ก็เพราะหมู่บ้านเราอยู่หลังเขาไงล่ะลูก เขาเลยไม่มาสนใจชนเผ่าเล็กๆแบบเรา) “ สั่นวีนไฮกะเตอเจริญคือวีนคะนัวอะไรแล่ว ”            (...

                                         11                             ยาเสพติด ในหมู่บ้านที่อยู่หลังเขา ห่างไกลความเจริญแห่งนี้ได้กลายเป็นแหล่งยาเสพติด เพราะหน่วยงานที่รับผิดชอบบกพร่องต่อหน้าที่จึงทำให้ยาเสพติดระบาดหนักมาก เด็กอายุสิบขวบก็เสพยาเป็นแล้ว ฉันต้องทนเห็นภาพเด็กตัวเล็กๆนั่งจับกลุ่มมั่วสุมกัน   “ เปะวีนไฮอะแนนแปะมืนแต่กวยแต๊ดอะเฮาเลอ ”      (แม่ทำไมหมู่บ้านเราเด็กๆติดยากันเยอะจัง)          “ กะอะหยาเตอโกบอะไร ละกะเตอมืนกวย ซนหมิดเดกอน ” (เพราะตำตรวจไม่เขามาจับไงลูก เขาเห็นว่าหมู่บ้านเรากันดารไงล่ะ เลยไม่มาสนใจใยดีคนในหมู่บ้าน) ด้วยเหตุที่ไม่มีหน่วยงานเข้ามาสอดส้องดูแลจึงทำให้ชาวบ้านต้องพึ่งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้านคือ ปู่ตา เป็นสถานที่ ที่ชาวบ้านให้การเคารพนับถือมาก ชาว...

10 ภาษาโส้ หมู่บ้านแห่งนี้ใช้ภาษาโส้ในการสื่อสารในชีวิตประจำวัน ภาษาโส้เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าโส้ ที่ถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ชาวบ้านต่างพากันรักในภาษาของตนไม่ยอมนำภาษาอื่นเข้ามาปะปนในภาษาโส้   “ เพะตะสะและไฮจังเว้ากับกวยคะนอกมืน ” (แม่ทำยังเราถึงจะสื่อสารกับคนภายนอกได้จ๊ะ) นิดาถามแม่ด้วยความสงสัย “ ไฮกะเตอตองตะเคลาดอกกอน ไฮกะเวาภาษาไฮในล่ะ ” (เราไม่ต้องทำอะไรหรอกลูก เราก็พูดภาษาเราเหมือนเดิมไง) แม่ตอบนิดาพลางยิ้มให้ “ แลวไฮสิเวารูเรืองกับอะไรเอิดบ้อ ” (แล้วเราจะพูดกับเขารู้เรื่องไหมคะ) นิดาถามแม่ เพื่อความแน่ใจ “ ไฮกะตะเทียทางโอนอะไรฮิอีดกอน อะไรดังเอิดดอก ” (เราก็ทำท่าทาง เหมือนภาษาใบ้ไปพร้อมกับคำที่เราพูดสิลูก เขารู้เรื่องแน่นอน) แม่ตอบนิดาพร้อมเอามือลูบหัว “ เมนเจอเพะ ไฮกะเวานังกวยคะนอกมืนเจอ ” (ใช่แม่ งั้นต่อไปเราก็สื่อสารกับคนภายนอกได้แล้ว)   มนุษย์เป็นสัตว์สังคมจึงทำให้คนจากต่างถิ่นเข้ามาในถิ่นไทโส้ แต่ไม่สามารถสื่อสารกันได้ เพราะใช้คนละภาษา มีคนแนะนำให้คนมีความรู้ด้านภาษามาสอนภาษาให้กับชาวโส้เพื่อที่จะสื่อสารกับผู้อื่นที่ไม่ใช่ถิ่...

9 ชุดเปื้อนโคลน ในฤดูฝนทุกๆเช้าฉันไปโรงเรียนฝนมักจะตกทุกวัน ซึ้งโรงเรียนของฉันอยู่ไกลจากบ้านมาก เผื่อจะถึงโรงเรียนชุดนักเรียนที่ใส่ทั้งเปียกทั้งเปื้อนโคลน เพื่อนๆที่โรงเรียนชอบล้อกันมาก ฉันอายนะ แต่ทำไงได้ถ้ามัวแต่อายคงไม่ได้ความรู้จากคุณครู ถึงฉันจะไม่ได้เรียนโรงเรียนในเมืองเหมือนคนอื่นเขา แต่ฉันก็ภูมิใจในโรงเรียนที่ฉันเรียน โรงเรียนเปรียบเสมือนครอบครัวของฉัน คุณครูน่ารักมาก ท่านเข้าใจและคอยให้คำปรึกษาเสมอเมื่อนักเรียนมีปัญหา จะมีครูคนหนึ่งแกชื่อครูศิริพร แกดูแลฉันเหมือนลูกของท่านคนหนึ่ง และท่านก็พูดเสมอว่าเรียนที่ไหนไม่สำคัญหรอก ขอแค่เราขยันมองข้ามสิ่งที่มาทำให้เราด้อยเราก็จะเก่งเหมือนกับเด็กในเมือง ฉันใช้ชีวิตในโรงเรียนขยายโอกาสแห่งนี้เป็นเวลา 6 ปีแล้วถึงเวลาที่พวกเราต้องตามหาอนาคตกันแล้ว ซึ่งแน่นอนจะมีกลุ่มคนที่มองเราในแง่ดีและแง่ร้ายเสมอ ฉันเก็บคำดูถูกเหล่านั้นมาเป็นแรงผลักดัน และพิสูจน์ว่าฉันก็เก่งไม่แพ้กับเด็กในเมืองเลย   หลังจากจบกาศึกษามัธยมศึกษาปีที่ 6 ฉันไม่ไปโรงเรียนแห่งนั้นอีกเลย คนส่วนมากก็คิดว่าฉันคนแต่งงานเลี้ยงลูกทำไร่ทำนา แต่พวกเขาหารู้ไม่ ตอน...

8 โรงพยายบาล นอกจากจะเป็นหมู่บ้านหลังเขาหาความเจริญไม่มีแล้วเวลาจะไปโรงพยาบาลอยู่ไหนฉันยังไม่รู้เลย เพราะคนในหมู่บ้านส่วนมากถ้าเจ็บไข้ได้ป่วยหรือเป็นไข้ธรรมดาก็รักษาด้วยยาสมุนไพร วันนี้พ่อของฉันประสบอุบัติเหตุในระหว่างการขุดมันทำให้พ่อของฉันขาหัก ฉันต้องการพาพ่อของฉันไปหาหมอที่โรงพยาบาล (แม่พาพ่อไปหาหมอที่โรงพยาบาลเถอะนะ พ่อเจ็บมากเลย) นิดาเอ่ยน้ำเสียงเศร้าพร้อมกับน้ำตาอาบหน้า (จ้า ลูกเราต้องพาพ่อไปโรงพยาบาลอยู่แล้วเพราะแถวนี้ไม่มีคนรักษาได้) แม่ เอ่ยกับนิดาพลางเอามือลูกหัวเบาๆ แต่แล้วเหตุการณ์ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น ฝนกระหน่ำลงมาอย่างแรงแบบไม่หยุด แต่ด้วยที่พ่อบาดเจ็บเราก็ต้องพาพ่อไปหาหมอให้ได้ แม่จ้างรถยนต์เพื่อบ้านเพื่อพาพ่อไปโรงพยาบาล แต่แล้วก็เหมือนความว่างเปล่าถนนที่จะไปยังโรงพยาลถูกตัดขาดเสียแล้ว ด้วยน้ำที่ไหลมาจากภูเขาเป็นกระแสน้ำที่แรงจึงเสาะถนนขาด           เราจำเป็นต้องกลับรถกลับมาตั้งหลักที่บ้านก่อน ระหว่างนั้นคุณยายของฉันก็ไปถามผู้มีความรู้ในเรื่องกระดูก คุณยายใช้เวลาเกือบสองชั่วโมงกับการไปตามคนมารักษาคุณพ่...

ตอนที่ 7 สำปะหลังเลี้ยงชีพ ในทุกๆเช้าช่วงฤดูเก็บเกี่ยวผลผลิต ชาวบ้านต่างพากันออกไปไร่มันสำปะหลังที่ตนเองได้ปลูกเอาไว้ ชาวบ้านในหมู่บ้านแห่งนี้ปลูกมันสำปะหลังกันทุกครัวเรือน ครอบครัวฉันก็เช่นกัน คุณแม่ของฉันลุกนึ่งข้าวตั้งแต่ตีสี่และออกไปไร่เวลาหกโมงเช้าทุกๆวัน “ แม่ทำไมเราต้องไปไร่เช้าจัง ” นิดาถามแม่ด้วยความสงสัย “ ถ้าเราไม่สายแดดมันก็ร้อนแล้วเราจะเก็บผลผลิตได้น้อยไงลูก ” แม่ตอบนิดาพร้อมกับอามือลูบหัว นิดาช่วยแม่เตรียมของที่จะไปสวนเสร็จแล้วนำไปไว้ที่รถไถเดินตามของพ่อซึ่งใช้ไว้สำหรับบรรทุกมันไม่ขาย ซึ้งจากไร่มันไปยังจุดรับซื้อมันระยะก็ไกลมากพ่อจึงไม่อยากจ้างรถคนอื่น อีกอย่างก็จะได้ประหยัดค่าใช้จ่ายด้วย ในการเก็บเกี่ยวพ่อจะไม่มีการจ้างคนงานมาช่วย พ่อกับแม่จะทำกันเองได้แค่ไหนก็เอาแค่นั้น ใช้เวลานานหน่อยแต่เงินทุกบาทก็เป็นของเราไม่ต้องไปจ่ายค่าแรงให้ใคร           จากการที่ชาวบ้านปลูกมันสำปะหลังทุกครัวเรือนและเก็บเกี่ยวพร้อมกันนั้นทำให้ราคามันสำปะลังตกต่ำ ถ้าขายก็จะขาดทุนชาวบ้านจึงประชุมกันว่าเราจะทำยังไงกับมันสำปะหลังของเ...