๑ ครูของฉัน

เกมครูของฉัน

แบบทดสอบก่อนเรียน

 คำชี้แจง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดในแต่ละข้อเพียงคำตอบเดียว
๑. ฉันท์มีลักษณะเด่นอย่างไร

    ก. เสียงเอก-โท

    ข. ครุ-ลหุ

    ค. มีหลากหลายชนิด

    ง. ถูกทั้งข้อ ๑ และ ๒

๒. "ลหุ" มีความหมายตรงกับข้อใดมากที่สุด

    ก. คำทุกคำที่มีตัวสะกด

    ข. คำทุกคำที่อยู่ในมาตราแม่ ก กา

    ค. คำทุกคำที่ประสมสระเสียงสั้นในแม่ ก กา

    ง. คำทุกคำที่ประสมสระเสียงสั้นและมีตัวสะกด

๓.ข้อใดหมายถึงอินทรวิเชียรฉันท์

    ก. ฉันท์ที่มีลีลาอ่อนช้อนดุจพระอินทร์

    ข. ฉันท์ที่มีลีลาอันรุ่งเรืองดุจสายฟ้าของ    

        พระอินทร์

    ค. ฉันท์ที่มีลีลาเสียงไพเราะดุจพิณของ

       พระอินทร์

    ง. ฉันท์ที่มีลีลางามเย้ายวนใจดุจแสงสว่าง

       จากดวงอาทิตย์

๔.ข้อใดมี ลหุ ๔ คำ

    ก. แม้นมิยกพลไกรไปช่วย

    ข. แล้วเรียกพระอนุชามากระซิบ

    ค. สตรีใดในพิภพจบแดน

    ง. จะอาสากว่าจะสิ้นสุดฤทธิ์

๕."ระทึกใจยามพิศพินิจนาง" มี ครุ ลหุ อย่างละกี่คำ

    ก. ครุ ๒ คำ ลหุ ๖ คำ

    ข. ครุ ๖ คำ ลหุ ๒ คำ

    ค. ครุ ๓ คำ ลหุ ๕ คำ

    ง. ครุ ๕ คำ ลหุ ๓ คำ

๖."พลเลิศจะเกิดทุกขณะจิต" ข้อใดมี ครุ ลหุ ตรงกับคำประพันธ์

    

ก.

ข.

ค.

ง.

๗. อินทรวิเชียร ๑๑ มีครุ และ ลหุ อย่างไร

    ก. คำครุ ๔ คำลหุ ๗

    ข. คำครุ ๕ คำลหุ ๖

    ค. คำครุ ๖ คำลหุ ๕

    ง. คำครุ ๗ คำลหุ ๔

๘.อินรวิเชียรฉันท์ คล้ายคำประพันธ์ชนิดใดมากที่สุด

    ก. กาพย์ยานี

    ข. กลอนหก

    ค. ร่ายสุภาพ

    ง. วสันตดิลกฉันท์

๙. ข้อใดเป็นอินทรวิเชียรฉันท์

    ก. สมัครสมานมิตร ก็คิดจะช่วยเอา

    ข. หลากเหลือจะเชื่อจิต ผิวคิดประหวั่นพะวง

    ค. ท่านใดที่เป็นใหญ่ และกล้าใครมิเปรียบปาน

    ง. พิศไหนบมีทราม วะธุงามสง่าหมด

๑๐.ควรเติมข้อใดในช่องว่าง จึงจะถูก ลักษณะของอินทรวิเชียรฉันท์

"____________อภิโพธิสมภาร"

    ก. จะพึ่งพระองค์ผู้

    ข. จักพึ่งสมเด็จผู้

    ค. หวังพึ่งบพิตรผู้

    ง. ปรางพระองค์บพิตร

ใบความรู้เรื่อง คำประพันธ์ประเภทฉันท์

ฉันท์ เป็นลักษณ์หนึ่งของการประพันธ์ประเภทร้อยกรองในวรรณคดีไทย บังคับเสียงหนัก - เบาของพยางค์ ที่เรียกว่า ครุ - ลหุ ฉันท์ในภาษาไทยรับแบบมาจากประเทศอินเดีย เดิมแต่งเป็นภาษาบาลี และสันสกฤต ไทยนำมาเปลี่ยนแปลงลักษณะบางอย่างเพื่อให้สอดคล้องกับความนิยมในคำประพันธ์ไทย ตำราฉันท์ที่เป็นแบบฉบับของฉันท์ไทย คือ คัมภีร์วุตโตทัย

การเลือกใช้ฉันท์ชนิดต่าง ๆ

การเลือกใช้ฉันท์ ต้องเลือกให้เหมาะกับวัตถุประสงค์หรือเนื้อเรื่องที่จะเขียน

๑. บทนมัสการสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บทไหว้ครู บทสรรเสริญพระเกียรติ ความขลัง ใช้ สัททุลวิกกีฬิตฉันท์

หรือ สัทธราฉันท์

๒. บทเล่าเรื่อง บทชม คร่ำครวญ นิยมใช้ อินทรวิเชียรฉันท์ หรือวสันดิลกฉันท์

๓. บทแสดงอารมณ์รุนแรง เช่นโกรธ ตื่นเต้น วิตกกังวล หรือบรรยายความในใจเกี่ยวกับความรักที่ต้องการให้เห็นอารมณ์สะเทือนใจอย่างมาก นิยมใช้ อิทิสังฉันท์ ซึ่งเป็นฉันท์ที่สลับเสียงหนักเบาเน้นเสียงเป็นจังหวะ    ทุกระยะ

๔. บทพรรณนาโวหารหรือบรรยายข้อความที่น่าตื่นเต้น หรือเป็นที่ประทับใจ นิยมใช้ ภุชงคประยาตฉันท์

๕. บทสนุกสนานขบขัน หรือคึกคักสับสน ให้เหตุการณ์บรรยายไปอย่างรวดเร็วจะนิยมใช้ โตฏกฉันท์ มาณวกฉันท์ หรือ จิตรปทาฉันท์

๖. บทบรรยายความ นิยมใช้ อุเปนทรวิเชียรฉันท์ อินทวงสฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์ หรือสาลินีฉันท์

ประเภทของฉันท์ เช่น

สัททุลวิกกีฬิตฉันท์   สัททุลวิกกีฬิตฉันท์  อินทรวิเชียรฉันท์ วสันดิลกฉันท์ โตฏกฉันท์ มาณวกฉันท์ ภุชงคประยาตฉันท์  อิทิสังฉันท์ อุเปนทรวิเชียรฉันท์ อินทวงสฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์ ฯลฯ

อินทรวิเชียรฉันท์ 11

อินทรวิเชียรฉันท์ มีความหมายว่า "ฉันท์ที่มีลีลาดุจสายฟ้าของพระอินทร์" เป็นฉันท์ที่นิยมแต่งกันมากที่สุด มีลักษณะและจำนวนคำคล้ายกับกาพย์ยานี 11 แต่ต่างกันเพียงที่ว่าอินทรวิเชียรฉันท์มีข้อบังคับ ครุและลหุ หนึ่งบทมี 2 บาท          บาทละ 11 พยางค์ แบ่งเป็น 2 วรรค วรรคแรก 5 พยางค์ วรรคหลัง 6 พยางค์

ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ

ตัวอย่างคำประพันธ์

บงเนื้อก็เนื้อเต้น		พิศะเส้นสรีร์รัว
ทั่วร่างและทั้งตัว		ก็ระริกระริวไหว

แลหลังก็หลั่งโล-		หิตโอ้เลอะหลั่งไป
เพ่งผาดอนาถใจ		ตละล้วนระรอยหวาย
— สามัคคีเภทคำฉันท์, ชิต บุรทัต